Sinekli Bakkal

Doğu ve Batı değerlerini aynı potada eriten bir eser olan Halide Edip Adıvar’ın Sinekli Bakkal isimli romanı yıllar sonra bile güncelliğinden bir şey yitirmemiştir. Romanımızda olaylar İstanbul’un mütevazi semtlerinden Sinekli Bakkal’da geçmektedir. Kitabımızın kahramanı Emine, mahalle imamının kızıdır. Emine, Kız Tevfik isminde bir delikanlıya aşıktır. Tevfik’in düzenli bir işi yoktur. Orta oyununda Zenne karakterini canlandırdığı için bu ismi almıştır.

Emine’nin babası, Emine ve Tevfik’in ilişkisine karşıdır. Ancak Emine babasının fikirlerine aldırmadan Tevfik ile evlenir, bundan dolayı da babası Emine’yi evlatlıktan reddetmiştir.

Başlangıçta Emine ve Tevfik’in ilişkileri çok iyi gider. Ancak ilerleyen zamanlarda Tevfik, (Emine’nin kendisi hakkındaki tüm iyi niyetlerine rağmen) Emine’yi küçük görmeye başlamıştır.

Emine, Tevfik’i dayısından kalma bakkalı işletmesi için zorlamaktadır. Ancak Tevfik bakkal işletmeciliğinin kendisine uygun olmadığını düşünerek Emine’nin isteğini kabul etmez.

Emine, Tevfik’in arkadaşlarının yanında kendisi ile dalga geçtiğini görünce çok üzülür. Zaten ilişkileri de kötü gitmekte olduğundan Tevfik’ten ayrılır. Ancak Emine, Tevfik’ten ayrıldığı sırada hamile olduğunu anlar. Daha sonra çocuğunu doğuran Emine, kızına Rabia adını verir. Bu arada Tevfik Gelibolu’ya sürülmüştür.

Rabia, büyük anne ve büyük babası ile büyümektedir. Rabia’nın Büyük anne/babası sürekli olarak Rabia’ya babasını kötüleyerek büyütürler. Rabia, babasının cehennemlik olduğunu düşünmektedir.

Rabia, on bir yaşında hafız olur; sesi çok güzeldir. Konaklara ve camilere mevlit okumaya giden Rabia, çevresinde ün salmıştır. Rabia, Mevlevi dervişlerinden ve İtalyan müzisyenlerinden dersler almaya başlamıştır.

Büyüyüp genç ve güzel bir kız olan Rabia, uzun araştırmalar sonunda babasını bulmuştur. Babasının anlatıldığı gibi kötü bir insan olmadığını öğrenen Rabia, annesini ve dedesini terk ederek babası ile kalmaya başlar. Genç Osmanlılar ile hareket etmekte olan Tevfik yakalanarak sürgüne gönderilir. Mutluluğu kısa süren Rabia ise eski mahallesine dönerek babasının dükkanını işletmeye başlar.

Rabia’nın müzik hocası Pregrini Rabia’ya aşık olur. Rabia da Pregrini’yi sevmektedir. Ancak farklı dinlere mensup olmaları evlenmelerine engel teşkil etmektedir. Pregrini dinini değiştirerek Müslüman olunca mesele kökünden hallolmuş olur.

Halide Edip Adıvar’ın Sinekli Bakkal isimli romanında o dönem halkının hem milli ve manevi değerlere uymaya çalıştığını hem de Batılı değerlere entegre olmak için çabaladıklarını görmekteyiz.

Görseller:dr.com.tr